rakjelita.pl

Badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego

Badanie przesiewowe (nazywane również badaniem skriningowym) jest wykonywane profilaktycznie u osób, które nie mają objawów danego schorzenia. Wykonuje się je w celu wczesnego wykrycia choroby, co zwiększa istotnie szansę na wyleczenie i brak trwałych następstw. Badania przesiewowe wykonuje się w przypadku chorób, które przez długi czas nie dają objawów, ale stanowią istotny problem dla zdrowia społeczeństwa. Do takich schorzeń należą głównie choroby nowotworowe. Standardowo, badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego powinno się wykonywać u kobiet i mężczyzn od 50 roku życia. Jakie badania przesiewowe mamy do dyspozycji? Czy jest to tylko kolonoskopia?

Przesiewowe badanie kolonoskopowe jelita grubego

W Polsce od 2000 roku istnieje program badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego. Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje badanie kolonoskopowe pacjentom od 50 do 65 roku życia z częstością, co 10 lat. Kolonoskopię powinno się zrobić wcześniej (od 40 roku życia) u pacjentów, których krewni pierwszego stopnia chorowali na raka jelita grubego. Należy podkreślić, że kolonoskopia w programie badań przesiewowych jest dla pacjenta całkowicie bezpłatna.

Badanie kolonoskopowe ma na celu przede wszystkim wykrycie polipów gruczolakowatych jelita grubego, które są stanem przedrakowym i mogą przekształcić się w raka inwazyjnego. Cały proces nowotworzenia i przemiany polipa w raka może trwać nawet 10 lat, co przekłada się na zalecaną częstość wykonywania profilaktycznej kolonoskopii. Co ważne, badanie przesiewowe u pacjentów w wieku 50-65 lat jest wykonywane w przypadku, gdy nie mieli oni w ostatnich 10 latach badania kolonoskopowego.

Należy mieć świadomość, że genetycznie uwarunkowane zespoły polipowatości rodzinnej wymagają wykonywania przesiewowej kolonoskopii już od 12 roku życia. Badanie to należy powtarzać każdego roku, gdyż w tym zespole szansa na rozwój raka jelita grubego jest niestety stuprocentowa.

Ważne informacje o tym, jak przygotować się do badania kolonoskopowego znajdziemy na portalu Medycyny Praktycznej.

Przesiewowe badanie kału na krew utajoną

Przydatnym badaniem, które jest uważane za badanie przesiewowe w kierunku raka jelita grubego jest badanie kału na krew utajoną. Takie badanie najlepiej wykonywać od 48 roku życia z częstością co rok lub co dwa lata. Badanie to pozwala stwierdzić, czy w kale nie znajduje się krew, która niewidoczna jest gołym okiem (czyli makroskopowo). Należy mieć świadomość, że kolonoskopia jest dokładniejszym badaniem, ponieważ test na krew utajoną wykrywa tylko te guzy, które krwawią. Więcej, niż połowa guzów złośliwych jelita grubego może nie podkrwawiać, przez co test na krew utajoną w kale będzie ujemny.

Czy badanie per rectum jest badaniem przesiewowym?

Badanie per rectum (palcem przez odbyt) powinno być wykonywane w każdym przypadku podejrzenia raka jelita grubego, już w gabinecie lekarza rodzinnego. Jest to tak ważne, ponieważ większość raków jelita lokalizuje się właśnie w odbytnicy, którą można zbadać podczas badania per rectum. Należy mieć jednak świadomość, że rak jelita grubego może rozwinąć się poza odbytnicą (w okrężnicy lub esicy), a w tym przypadku nie stwierdzimy jego obecności badaniem przez odbyt.

Badanie skriningowe musi wykrywać raka jelita grubego w każdej możliwej lokalizacji w jelicie, dlatego badanie per rectum jest badaniem wyłącznie pomocniczym. Badanie palcem przez odbyt pozwala na wybadanie guza w odległości do 7 cm od brzegu odbytu. W takim umiejscowieniu znajduje się nawet ⅓ wszystkich guzów złośliwych jelita grubego, co świadczy o dużej wartości tego badania.

Jak widać, w przypadku raka jelita grubego bardzo dużo jest w naszym rękach. Od 50 roku życia mamy możliwość zgłoszenia się na badania przesiewowe, co istotnie zwiększa szansę na wykrycie raka na wczesnym etapie rozwoju. Ośrodki, do których można zapisać się na przesiewowe badanie kolonoskopowe znajdziemy na stronie internetowej, dotyczącej badań przesiewowych. Zdecydowanie warto skorzystać z badań skriningowych, które nam przysługują i mogą pozwolić dłużej cieszyć się życiem w zdrowiu.